GÜMRÜKLERDE NAKİT KONTROLLERİ HAKKINDA GÜMRÜKLER MUHAFAZA GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN 2015/1 SAYILI GENELGESİ HK.

Bu kapsamda daha önce 2013 yılında yayımlanan Genelge ile mevzuat hükümleri uygulanırken en son 15/04/2015 tarihinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünce yayımlanan 2015/1 sayılı Genelge ile bahsekonu mevzuata ait usul ve esaslarda bazı değişiklikler yapılmıştır.

2013 tarihli bir önceki genelgede bulunan, yolcu yanında yurda giren nakdin "risk analizi/örnekleme” tekniğiyle kontrol şartı, terörün finansmanı, kara para aklama ve Türk Parasını Koruma Kanunu'na muhalefet suçları yönünden savcılığa kabahat duyurusu bölümleri çıkartılmış olup, 2015/1 sayılı Genelge ile yayımlandığı 15/4/2015 tarihi itibariyle, "Mal ve hizmet dışsatım bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı anapara bedeli ya da 'diğer kaynaklardan' temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi serbesttir. Bu nakdin beyan edilmesi mecburi değildir, yolcu beyana zorlanamaz” hükmü yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. 

2015/1 Sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünce yayımlanan Genelgenin tam metnine buradan ulaşılablmektedir.

(2015/1 Sayılı Genelge- Tam metin)

EK:

1-Nakit Beyan Formu (1 Sayfa)

2-Nakit Açıklama Tutanağı (1 Sayfa)

İncelenmesinden de görüleceği üzere 15 Nisan tarihli sözkonusu yeni Genelge'de:  "Yurt İçine Nakit Girişi” başlıklı kısmında: "Yurda girişte bilakis bilgi ve evrak olmaması durumunda, şahısların taşıdıkları nakdin kaynağına dair gümrük idaresine yaptıkları beyan esastır. Mal ve hizmet dışsatım bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı anapara bedeli ya da 'diğer kaynaklardan' temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi serbesttir. Bu nakdin beyan edilmesi mecburi değildir ve yolcular beyana zorluk çekemez. Talep etmeleri halinde, yolcuların getirdikleri bu nakdi 'Nakit Beyan Formu' ile gümrük idaresine beyan etmeleri mümkündür. Yolcu tarafından yapılan beyanın doğru olup olmamış olduğu gümrük idaresince gerçekleştirilecek kontrol sureti ile tespit edilecektir. Açıklamanın doğru yapılmadığının tespiti halinde, rapor minimum 2 memur tarafından imzalanarak MASAK'a bildirilir. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna istinaden istenilen açıklamanın noksan yapıldığının ya da hiç yapılmadığının anlaşılması halinde 2 (iki) .500 TL'yi aşan farklar için aynı kanunun 16. maddesi gereğince gümrük idaresi tarafından, açıklanmayan miktarın yüzde 10'u ücretinda idari para cezası kesilir ve söz hususu nakit muhafaza altına alınır.” hükümlerinin mevzuata  bağlandığı belirtilmektedir.

Daha önce konu hakında geçerli olan 2013 Genelgesi ve 15 Nisan 2015'te yayımlanarak yürürlüğe giren Genelgeler karşılaştırıldığında aşağıdaki farklılıklar tespit edilmektedir.

2013 GENELGESİNE GÖRE:

Gümrüklerde Nakit Kontrolü hakkında 2013/1 Sayılı Genelge için tıklayınız.. 

Buna göre; kuryeler, gezi edilen taşıtlar ya da yolcu beraberi transfer edilen nakdin takibi, kontrolü, illegal yollarla transferinin önlenmesi ve gerektiğinde kayıt altına alınması işlemleri Gümrük idaresinin sorumluluğundadır.

Yolcuların üzerlerinde, bagajlarında ya da taşıtlarında 32 sayılı Kararın 17 nci maddesi çerçevesinde yurt dışından alınan bir krediyi ya da 14 üncü maddesi çerçevesinde şahsi anapara niteliğindeki kıymetleri gümrük giriş noktalarından, bankacılık sistemi haricinde, yurda getirmeleri olası değildir. Kaynağı itibari ile getirilmesi özgür olmayan nakdin yolcular tarafından beyanı da olası değildir.

Getirilen nakdin kaynağının, kredi veya şahsi anapara olmadığının beyan edilmesi durumunda, yurt içerisine getirilmesine müsade etilir. Nakdin kaynağının, yurt dışından alman bir kredi veya şahsi anapara hareketi olduğunun beyan edilmesi halinde, söz hususu nakde el mevzulur. El mevzulan nakde ilişkin olarak bu Genelgenin "Yurt Dışına Nakit Çıkışı” bölümünün l/f bendinde açıklanmış olduğu şekilde işlem yapılır.

Gümrük idaresi, yurda girişte bilincindeliğin arttırılması ve caydırıcılığın sağlanmasını temin edecek sayıda kişiden, bulundurdukları nakdin kaynağını kontrol amacı ile beyanda bulunmalarını isteyebilir. Kontrol edilecek şahıslar, alakalı kurumlardan gelen detaylar de dikkate alınarak yapılmış olacak risk analizlerine istinaden veya sorumlu personel tarafından yapılan değerlendirmeye dayanarak rastgele seçilir.

Yurt dışından temin edilen krediler ve şahsi anapara niteliğindeki değerler hariç olmak üzere, mal ve hizmet dışsatım bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı anapara bedeli veya öteki kaynaklardan temin edilen "nakdin” gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi serbesttir. Bu nakdin, beyan edilmesi mecburi değildir. Ancak, istemeleri halinde, yolcuların getirilmesi özgür olan nakdi EK-1'de bulunan "Nakit Beyan Formu” ile Gümrük idaresine beyan etmeleri mümkündür.

Yurda girişte, 32 sayılı Karara istinaden yapılan, yukarıda usul ve esası izah edilen işlemlerden ayrı olarak, Gümrük idaresince ek olarak , kaynağı itibari ile gümrükler üstünden getirilmesi özgür olan nakdin kabahat gelirlerinin aklanması amacı ile getirilip getirilmediğinin tespitine ilişkin kontroller de yapılır. Bunun usul ve esası aşağıda belirtilmektedir. Giriş yapan yolcunun, üstündeki nakdin kaynağının beyan edilmesinin istenmesi kararı , kaynağı itibari ile yasak bir nakdi getirdiğinin anlaşılması halinde "Yurt İçine Nakit Girişi” 1 (bir) .1 ./c maddesine göre işlem yapılır. Kaynağı itibari ile serbest olan bir nakdin getirildiğinin beyan edilmesi halinde, bu yolcudan, ek olarak 5549 sayılı Kanun çerçevesinde, üzerinde bulundurmuş olduğu nakdin miktarını açıklaması da istenebilir.

Açıklama istenecek yolcular, alakalı kurumlardan edinilen risk kriterlerine dayanarak yönetice yapılan risk analizlerinin yanında alakalı personelin değerlendirmelerine göre örnekleme yoluyla belirlenir. Kontrol edilecek yolcular belirlenir iken, bu şahısların nakdin deposu ile alakalı olarak kontrole tabi tutulup tutulmadıklarına bakılmaz. Açıklama istenen şahısların açıklamalarının doğru olup olmamış olduğu her defasında Gümrük personelince fiziki kontrol sureti ile tespit edilir. Gerekli kolaylığı sağlamayan yolcuların üst, eşya ve araçları gümrük görevlileri tarafından Adli Önleme ve Arama Yönetmeliğine göre aranır.

Açıklamanın doğru olup olmamasına bakılmaksızın, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında mevzuata göre yapılan açıklama taleplerinin her birisi için EK-2'de bulunan "Nakit Açıklama Tutanağı” doldurulur. Nakit Açıklama Tutanakları, gümrük idaresinin açıklama talebini müteakip, elektronik ortamda, nakit zilyedinin sözlü açıklaması ve alakalı gümrük personelinin tespitlerine istinaden gümrük görevlisi tarafından doldurulur. Gümrük görevlisinin ek olarak yaptığı tespitler alakalı kutucuklara işlenir. Nakit Açıklama Tutanakları sistemde doldurulan bazı nüshalar ise idarede saklanır.

Açıklamanın doğru yapılmadığının tespiti durumunda'ysa, raporun her bir nüshası minimum 2 gümrük görevlisi'yle beyanda bulunan şahıs tarafından imzalanır. Nüshalardan bir tanesi istemesi halinde ilgilisine verilir. İkinci nüsha Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığına (MASAK) gönderilir, üçüncü nüsha'ysa Savcılığa gönderilen sevk evrakına eklenir. Son nüsha idarede saklanır.

5549 sayılı Kanuna istinaden Gümrük idaresince istenen açıklamanın noksan yapıldığının ya da hiç yapılmadığının anlaşılması halinde, 2 (iki) .500 TL'yi aşan farklar için 5549 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince Gümrük idaresince, açıklanmayan miktarın üzerinden % 10 oranında idari para cezası kesilir ve söz hususu nakit muhafaza altına alınır.

Durum, ek olarak , Terörle Mücadele Kanununun 8 (sekiz) inci maddesi çerçevesinde "terörün finansmanı suçu”, Türk Ceza Kanununun 282 nci maddesi çerçevesinde "aklama suçu” ve 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3 (üç) üncü maddesi çerçevesinde muvazaalı işlem çerçevesinde gerekli değerlendirme yapılmak üzere 1/6/2005 tarih ve 25832 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Adli Kolluk Yönetmeliğinin 6 (altı) ncı maddesi delaleti ile Cumhuriyet Savcılığına bildirilir ve Cumhuriyet Savcısının direktifine göre hareket edilir. (2.500 TL'lik tutar her yıl tekrardan değerleme oranında arttırılır)

2015 GENELGESİNE GÖRE:

1) Türkiye'de ve yurt haricinde yerleşik gerçek şahısların, şahsi anapara hareketlerine ilişkin yurtdışından yapacakları transferler ile yurtdışından temin ettikleri kredileri bankalar aracılığı ile getirmeleri serbesttir.

2) Yurda girişte bilakis bilgi ve evrak olmaması durumunda, şahısların taşıdıkları nakdin kaynağına ilişkin gümrük idaresine yaptıkları beyan esastır.

3) Mal ve hizmet dışsatım bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı anapara bedeli veya öteki kaynaklardan temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi serbesttir. Bu nakdin beyan edilmesi mecburi değildir ve yolcular beyana zorluk çekemez. Talep etmeleri halinde, yolcuların getirdikleri bu nakdi EK-1'de bulunan "Nakit Beyan Formu” ile gümrük idaresine beyan etmeleri mümkündür.

4) Nakit Beyan Formları elektronik ortamda, beyanın uygunluğu sağlandıktan sonra, gümrük görevlisi tarafından doldurulur. Sistemde doldurulduktan sonra 3 nüsha olarak yazdırılır ve alakalı gümrük personeli'yle beyanda bulunan tarafından her bir nüshası imzalanır. Nüshaların ikisi idarede saklanır, üçüncüsü ise yükümlüye verilir.

5) İhracat karşılığı getirilen dövizlerle alakalı Nakit Beyan Formlarının doğruluğuna ilişkin bankalar tarafından yapılabilecek talepler gecikmeksizin karşılanır.

6) Gümrük idaresince, giriş yapan yolcunun beraberindeki nakdin kaynağının beyan edilmesinin istenmiş olduğu durumlarda, beyan doğru yapılmak zorundadır. Yolcu tarafından yapılan beyanın doğru olup olmamış olduğu gümrük idaresince gerçekleştirilecek kontrol sureti ile tespit edilecektir.

7) Nakit Açıklama Tutanakları (EK-2), elektronik ortamda, nakit zilyedinin sözlü beyanı ve gümrük personelinin tespitlerine istinaden doldurulur ve 4 (dört) nüsha olarak yazdırılır. Söz hususu tutanaklar minimum bir gümrük personeli'yle beyanda bulunan şahıs tarafından imzalanır. Talep edilmesi halinde bir nüshası ilgilisine verilir.

8) Açıklamanın doğru yapılmadığının tespiti halinde, rapor minimum 2 memur tarafından imzalanarak Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'na (MASAK) bildirilir.

9) 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna istinaden istenilen açıklamanın noksan yapıldığının ya da hiç yapılmadığının anlaşılması halinde, 2 (iki) .500 TL'yi aşan farklar için aynı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince gümrük idaresi tarafından, açıklanmayan miktarın % 10'u ücretinda idari para cezası kesilir ve söz hususu nakit muhafaza altına alınır.